| Type = ယဥ်ကျေးမှု ဆိုင်ရာ
မဟာရံတံတိုင်း* | |
---|---|
UNESCO ကမ္ဘာ့အမွေခံနေရာများ | |
မဟာရံတံတိုင်း | |
State Party | တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၏ အလံတော် တရုတ်ပြည် |
အမျိုးအစား | ယဥ်ကျေးမှု ဆိုင်ရာ |
ရွေးချယ်သည့်စံနှုန်း | i, ii, iii, iv, vi |
ကိုးကား | 438 |
ဒေသ** | အာရှပစိဖိတ် |
Inscription history | |
Inscription | ၁၉၈၇ (၁၁ကြိမ် Session) |
* ယူနက်စကိုကမ္ဘာ့အမွေခံစာရင်းတွင်
ရေးထိုးထားသောအမည် ** ယူနက်စကို မှခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသောဒေသ |
တရုတ်ပြည်မှ မဟာရံတံတိုင်းကြီး (simplified Chinese: 长城; traditional Chinese: 長城; pinyin: Chángchéng; literally "Long wall") or (simplified Chinese: 万里长城; traditional Chinese: 萬里長城; pinyin: Wànlǐ Chángchéng; အဓိပ္ပါယ်အားဖြင့် "၁၀၀၀၀ လီ (里 ၁ လီ = ၁/၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တံတိုင်းကြီး") သည် တရုတ်နိုင်ငံမှ အတွဲလိုက် တည်ဆောက်ထားသော မြေကတုပ် နှင့် ကျောက်ကတုပ်များဖြစ်ပြီး ဘီစီ ၆ရာစု မှ အေဒီ ၁၆ရာစုအတွင်း တရုတ်မင်းဆက် အဆက်ဆက်တို့လက်ထက်တွင် တရုတ်အင်ပါယာ၏ မြောက်ဖက်နယ်စပ်ကို ရှုန်းနူ (匈奴 Xiong-nu) တို့၏တိုက်ခိုက်မှုမှ ကာကွယ်ရန် တည်ဆောက်ခြင်း၊ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခြင်းတို့ကို ပြုခဲ့ကြသည်။ မဟာရံတံတိုင်းဟု ရည်ညွှန်းသော အချို့တံတိုင်းများမှာ ဘီစီ ၅ရာစုကပင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ အထင်ရှားဆုံးတံတိုင်းမှာ တရုတ်၏ ပထမဆုံးအင်ပါယာ ချင်ရှိဟွမ် (秦始皇 Qin Shi Huang) ၏လက်ထက် ဘီစီ ၂၂၀- ၂၀၀ကြားတွင် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ အနည်းငယ်သာ ကြွင်းကျန်ရစ်တော့သည်။ ထိုတံတိုင်းမှာ ယခုလက်ရှိတည်ရှိနေသော မင်မင်းဆက် (明朝 Ming Dynasty) လက်ထက်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သော တံတိုင်း၏ မြောက်ဖက် အလွန်ဝေးလံသော နေရာတွင် တည်ရှိသည်။<ref>Construction of the Great Wall</ref>
မဟာရံတံတိုင်းကြီးသည် အရှေ့ဖက် ဆန်းဟိုင်ကွမ်း (山海關 Shan-hai-guan) မှ အနောက်ဖက် လော့ပ်နော်(羅布泊 Lop Nur) အထိ မိုင်ပေါင်း ၄၀၀၀ (ကီလိုမီတာ ၆၄၀၀) ခန့် ရှည်လျားသည်။<ref>Damian Zimmerman, ICE Case Studies: The Great Wall of China, December 1997</ref> မွန်ဂိုးလီးယားအတွင်းပိုင်း၏ တောက်ဖက်နယ်စပ်တလျှောက်ကို လခြမ်းပုံသဏ္ဌန်ရစ်ပတ်ထားပြီး စုစုပေါင်း မိုင်ပေါင်း ၄၁၆၀ (၆၇၀၀ကီလိုမီတာ) အထိရှည်လျားသည်။ အထွဋ်အထိပ်သို့ရောက်ရှိနေသော အချိန်ကာလအတွင်းတွင် မင်တံတိုင်းကို လူပေါင်း တစ်သန်းကျော်က စောင့်ကြပ်ခဲ့သည်။ <ref>The Great Wall Of China</ref>တရုတ်လူမျိုးပေါင်း ၂သန်းမှ ၃သန်းအထိ ရာစုနှစ်နှင့်ချီသော တံတိုင်းတည်ဆောက်မှု ပရော့ဂျက်အတွင်း သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။<ref name="ICE">Damian Zimmerman, The Great Wall of China, ICE Case Studies, December, 1997</ref>
an:Gran Muralla Chinesa ar:سور الصين العظيم arz:سور الصين العظيم
az:Böyük Çin səddi bat-smg:Dėdlīsės Kėnėjės robežios be:Вялікая
Кітайская сцяна be-x-old:Вялікая кітайская сьцяна bg:Велика
китайска стена bn:চীনের মহাপ্রাচীর br:Moger Vras Sina bs:Veliki
kineski zid ca:Gran Muralla Xinesa cs:Velká čínská zeď cv:Аслă
Китай хӳтлĕхĕ cy:Mur Mawr Tsieina da:Den Kinesiske Mur
de:Chinesische Mauer dv:ޗައިނާގެ ބޮޑު ފާރު el:Μέγα Σινικό Τείχος
en:Great Wall of China eo:Granda Ĉina Muro es:Gran Muralla China
et:Suur Hiina müür eu:Txinako Harresi Handia fa:دیوار چین fi:Kiinan
muuri fiu-vro:Hiina müür fr:Grande Muraille fy:Sineeske Muorre
gan:長城 gd:Balla Mòr Shìona gl:Gran Muralla Chinesa gu:ચીનની મહાન
દિવાલ hak:Van-lî Tshòng-sàng he:החומה הסינית hi:चीन की विशाल दीवार
hr:Kineski zid hu:Kínai nagy fal id:Tembok Raksasa Cina io:Granda
china muro is:Kínamúrinn it:Grande muraglia cinese ja:万里の長城
jbo:banli jungo bitmu ka:ჩინეთის დიდი კედელი kk:Ұлы Қорған kn:ಚೀನಾದ
ಮಹಾ ಗೋಡೆ ko:만리장성 ku:Bedena Çînê la:Murus Sinicus lb:Chinesesch
Mauer lt:Didžioji kinų siena lv:Lielais Ķīnas mūris mk:Кинески Ѕид
ml:ചൈനയിലെ വന്മതില് mn:Цагаан хэрэм mr:चीनची भिंत ms:Tembok Besar
China nds-nl:Sinese muur nl:Chinese Muur nn:Den kinesiske muren
no:Den kinesiske mur nrm:Graund-murâle oc:Granda Muralha de China
pa:ਚੀਨ ਦੀ ਮਹਾਨ ਦਿਵਾਰ pl:Wielki Mur Chiński pnb:دیوار چین pt:Muralha
da China qu:Chinu Hatun Pirqa ro:Marele Zid Chinezesc ru:Великая
Китайская стена sah:Кытай улуу эркинэ sh:Veliki kineski zid
simple:Great Wall of China sk:Veľký čínsky múr sl:Kitajski zid
sq:Muri kinez sr:Кинески зид stq:Chinesiske Muure su:Tembok Besar
Cina sv:Kinesiska muren sw:Ukuta wa China ta:சீனப் பெருஞ் சுவர்
te:చైనా మహా కుడ్యము tg:Девори Бузурги Чин th:กำแพงเมืองจีน
tl:Mahabang Muog ng Tsina tr:Çin Seddi ug:Sedichin Sépili
uk:Великий китайський мур ur:دیوار چین vi:Vạn Lý Trường Thành
war:Hilaba nga Bungbong han Tsina wuu:万里长城 yi:כינעזער וואנט zh:长城
zh-classical:長城 zh-min-nan:Tn̂g-siâⁿ zh-yue:萬里長城